Hầu hết chúng ta khi tiếp cận với tự do tài chính hay phong trào FIRE đều cho rằng nó là một cột mốc đánh dấu việc bạn đang “làm việc vì tiền” chuyển sang “tiền làm việc cho bạn”. Thế nhưng đó là một quan niệm sai lầm vì chúng ta đã quá tập trung vào vạch đích về hưu sớm. Độc lập tài chính là một hành trình và có những dấu mốc mà mọi người đều phải trải qua trước khi thực sự đạt được sự tự do tài chính.
Khi tiến hóa lên giai đoạn cao hơn trên hành trình đạt tự do tài chính, thì chúng ta càng có nhiều quyền tự do hơn. Bạn có thể quyết định tốc độ nhanh hay chậm mà bạn muốn vượt qua các giai đoạn này, dựa trên mức độ hạnh phúc và các quyền tự do mà bạn có.
Dưới đây là 6 (thực sự là 7) giai đoạn của tự do tài chính
Mục Lục Bài Viết
Giai đoạn 0: Phụ thuộc
Trong giai đoạn này, lối sống của bạn phụ thuộc vào những người khác để được hỗ trợ tài chính. Khi còn bé, chúng ta phụ thuộc 100% vào cha mẹ hoặc những người lớn khác để tồn tại. Lớn lên (ngay cả khi bạn có một số thu nhập), bạn vẫn phụ thuộc vào người khác để được hỗ trợ tài chính và trang trải phần lớn chi phí sinh hoạt của mình. Dấu hiệu để nhận biết Bạn đang ở trong giai đoạn này đó là nếu khoản thanh toán nợ vượt quá thu nhập của bạn.
Không có nhiều tự do trong giai đoạn này. Vì sự tồn tại của bạn được hỗ trợ bởi những người khác, do đó bạn không có toàn quyền kiểm soát cuộc sống của mình. Con đường dẫn đến tự do tài chính bắt đầu khi thu nhập cá nhân của bạn có thể trang trải đầy đủ các chi phí cá nhân.
Sau khi bạn bắt đầu kiếm được lợi nhuận, bạn bắt đầu tiến bộ qua sáu giai đoạn của tự do tài chính. Ba giai đoạn đầu là giai đoạn “sống sót”.
Giai đoạn 1: Khả năng thanh toán
Bạn đạt đến giai đoạn này khi bạn không còn dựa vào bất kỳ ai khác để được hỗ trợ tài chính – khi thu nhập của bạn vượt quá chi phí của bạn, khi bạn không còn nợ nần chồng chất. Khi bạn đang kiếm được lợi nhuận, bạn đã đạt được khả năng thanh toán. Một số người đạt đến giai đoạn này ở tuổi thiếu niên. Một số không bao giờ đạt được nó.
Có rất ít quyền tự do trong giai đoạn này. Bạn đang trả tiền theo cách của riêng mình và tự quyết định cuộc sống của mình, nhưng nếu bạn đang tiêu tất cả những gì bạn kiếm được, bạn sẽ cảm thấy giống như một chiếc máy chạy bộ. Dấu mốc tiến bộ là khi bạn kiếm được nhiều hơn số tiền bạn chi tiêu.
Giai đoạn 2: Ổn định tài chính
Bạn đạt được sự ổn định khi bạn đã trả xong khoản nợ tiêu dùng của mình, tạo ra một số khoản tiết kiệm khẩn cấp và tiếp tục kiếm được lợi nhuận cá nhân. Bạn vẫn có thể sở hữu một vài “món nợ tốt” – các khoản vay đại học, một khoản thế chấp – nhưng bạn đã loại bỏ các nghĩa vụ khác và xây dựng một khoản tiết kiệm để bảo vệ bạn khỏi những sự kiện không may.
Tính ổn định mang lại cho bạn sự tự do hơn một chút. Vì bạn có quỹ khẩn cấp, bạn có thể chấp nhận rủi ro nhỏ và sử dụng bộ đệm tiền mặt của mình như một mạng lưới an toàn. Và vì bạn đang kiếm được nhiều hơn số tiền bạn chi tiêu, bạn có quyền tự do lựa chọn làm gì với thu nhập dư thừa đó của mình.
Nhiều người dừng lại và mắc kẹt trong giai đoạn này. Họ sử dụng thu nhập dư thừa của mình để nâng cấp lối sống, và lặp lại mỗi khi thu nhập của họ tăng lên. Điều này cũng giống như một máy chạy bộ, bạn chạy mãi mà không có điểm dừng. Để vượt qua giai đoạn này, bạn cần tiết kiệm và đầu tư thu nhập dư thừa của mình. Đây là nền tảng của việc xây dựng sự giàu có.
Giai đoạn 3: Đại lý
Trong giai đoạn này, bạn đã xây dựng được danh mục đầu tư và khoản tiết kiệm đáng kể. Không chỉ thu nhập dư thừa của bạn được tiết kiệm và đầu tư, mà tài sản của bạn cũng đang tăng lên và đóng góp vào giá trị tài sản ròng của bạn.
Lúc này sự tự do và linh hoạt trở nên dư dả. Khi thu nhập đầu tư của bạn tăng lên, nhu cầu về thu nhập cá nhân sẽ thu hẹp lại. Điều này mang lại cho bạn nhiều lựa chọn hơn để làm việc và sống theo ý muốn, thiết kế cuộc sống của chính bạn.
Điều quan trọng cần lưu ý là “công việc” vẫn cần thiết trong giai đoạn này. Bạn không thể hoàn toàn nghỉ việc cho đến khi bạn đạt tới giai đoạn tiếp theo, khi các khoản đầu tư của bạn đang tạo ra đủ thu nhập để trang trải chi phí của bạn.
Giai đoạn 4: Tự do tài chính
Bạn đã đạt đến tự do tài chính! Đây là giai đoạn đầu tiên của sự tự do tài chính. Đó là khi thu nhập đầu tư của bạn có thể trang trải các chi phí sinh hoạt cơ bản của bạn. Bạn không còn phải làm việc để trang trải các nhu cầu sinh hoạt cơ bản của mình. Tuy nhiên, không có chỗ cho việc chi tiêu tùy ý thêm hoặc những thứ xa xỉ cá nhân.
Khi mọi người đạt được sự độc lập về tài chính (đặc biệt là trong giai đoạn đầu đời), họ thường muốn đi du lịch, theo đuổi những sở thích mới, chia sẻ của cải, từ thiện và chữa bệnh cho bản thân! Để có thể làm được tất cả những điều này, bạn sẽ muốn có thêm một số khoảng trống trong dự kiến chi tiêu của mình.
Giai đoạn 5: Độc lập tài chính
Độc lập tài chính là mục tiêu cuối cùng của hầu hết mọi người. Bạn đạt được sự độc lập thực sự về tài chính khi thu nhập đầu tư của bạn đủ trang trải cho các nhu cầu sinh hoạt cũng như hầu hết các thứ xa xỉ cá nhân. Bạn đã đạt đến trạng thái “đủ”, và sự tự do ở đây là gần như tuyệt đối.
Không có gì lạ khi mọi người vẫn có cảm giác “lo lắng” kéo dài về tiền bạc, ngay cả khi đã đạt được tự do tài chính. Chuỗi rủi ro lợi nhuận (thứ tự mà lợi nhuận tích cực hoặc tiêu cực đến năm này qua năm khác cho danh mục đầu tư của bạn), chăm sóc cha mẹ già hoặc các trường hợp khẩn cấp bất ngờ ập đến. Nhiều người đã đạt được tự do tài chính vẫn tiếp tục làm việc và tiết kiệm, điều này sẽ đưa họ vào giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn 6: Sự dồi dào
Tại thời điểm này, danh mục đầu tư của bạn đang kiếm được nhiều tiền hơn những gì bạn cần trong cuộc sống. Khoảng cách giữa những gì bạn có và những gì bạn cần sẽ tiếp tục lớn dần và lớn lên một cách tự nhiên theo thời gian.
Giai đoạn này mang lại cho bạn sự tự do tối thượng . Bạn có thể đưa ra mọi quyết định trong cuộc sống dựa trên hạnh phúc chứ không phải tiền bạc. Khi bạn dư dả, bạn đang ở một vị trí tuyệt vời để chia sẻ, cho đi, giúp đỡ bạn bè và gia đình, hoặc tạo dựng sự giàu có lâu dài của thế hệ. Tự do tài chính không phải là một cuộc chạy đua. Tận dụng quyền tự do của bạn ngay tại thời điểm hiện tại!
Giống như hầu hết mọi người đang phấn đấu cho giai đoạn 5 và 6 càng nhanh càng tốt, nhưng bạn nên cân nhắc đến chiến lược không quá vội vàng thay vì đốt cháy giai đoạn.
Nếu bạn thắc mắc tại sao không nỗ lực hướng tới sự độc lập về tài chính ngay từ đầu? Bạn có thể tham khảo những lý do bắt đầu của những người đang đi trên hành trình này.
Bạn có thể tham khảo và tự mình viết ra câu trả lời của mình để xác định động lực hướng tới tự do tài chính. Sau đó hãy tự xem xét rằng mình đang ở giai đoạn nào và mức độ hạnh phúc và tự do hiện tại. Thông thường một số bạn sẽ đánh đổi quyền hạnh phúc và tự do chỉ để tiến đến giai đoạn 6 một cách nhanh chóng.
Nhưng điều đó sẽ phụ thuộc rất lớn vào lý do mà bạn bắt đầu. Đừng quên đây là một hành trình dài hơi, và việc tận hưởng trên hành trình cũng quan trọng không kém việc bạn chạm được cột mốc mà bạn hướng tới. Bạn có thể thử, nhưng hãy thường xuyên quan sát bản thân mình trên hành trình để có thể điều chỉnh kịp thời nhé.
