Trong bối cảnh bóng đá hiện đại, công nghệ đã trở thành một phần không thể thiếu để nâng cao tính công bằng và chính xác trong các trận đấu. Một trong những thành tựu đáng chú ý nhất là VAR – Trợ lý Trọng tài Video. Vậy VAR là gì? Và nó mang lại những lợi thế hay thách thức gì cho “ông vua” thể thao? Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về công nghệ VAR là gì, những ưu điểm và hạn chế của nó trong bóng đá hiện đại.
Mục Lục Bài Viết
VAR là gì?
Theo 33win, VAR (Video Assistant Referee – Trợ lý Trọng tài Video) là một hệ thống công nghệ hỗ trợ trọng tài bằng cách sử dụng video chuyển động chậm và hình ảnh độ nét cao để xem lại các tình huống gây tranh cãi trên sân. Mục đích chính của VAR là giúp trọng tài đưa ra quyết định tốt hơn bằng cách giảm thiểu sai sót do lỗi của con người khi quyết định các tình huống quan trọng như bàn thắng, phạt đền, thẻ đỏ hoặc các lỗi nghiêm trọng.
Hệ thống VAR được phát triển lần đầu tiên vào những năm 2010 và bắt đầu được thử nghiệm rộng rãi tại các giải đấu quốc tế lớn như World Cup và Champions League. Cuối cùng, FIFA đã chính thức công nhận và triển khai VAR trong các trận đấu bắt đầu từ năm 2018 để cải thiện tính công bằng và chính xác trong quyết định của mỗi trọng tài.
VAR hoạt động bằng cách cho phép trọng tài yêu cầu hỗ trợ từ hệ thống trợ lý trọng tài video để xem lại các tình huống trước đó. Quy trình này rất rõ ràng và bao gồm:
- Trọng tài yêu cầu xem lại tình hình.
- Trợ lý VAR xem xét và phân tích hình ảnh thông qua hệ thống video.
- Trọng tài đưa ra quyết định dựa trên thông tin và lời khuyên của VAR.
Các tình huống sử dụng VAR
Theo Luật bóng đá của IFAB (Hội đồng bóng đá quốc tế), VAR chỉ được sử dụng trong 4 tình huống chính:
- Có bàn thắng/Không có bàn thắng :
- Tìm kiếm các tình huống dẫn đến bàn thắng, chẳng hạn như việt vị, phạm lỗi hoặc chuyền bóng trong trận đấu trực tiếp .
- Ví dụ, bàn thắng của Luis Diaz trong một trận đấu trực tiếp có thể bị từ chối nếu VAR xác định bàn thắng là việt vị, như đã xảy ra trong một số trận đấu Ngoại hạng Anh của Liverpool.
- Phạt/Không phạt :
- Việc xác định xem một hành vi phạm tội có xảy ra trong vòng cấm địa hay không thường liên quan đến kỹ năng phòng ngự của CB hoặc thành tích của một AM như Andrés Iniesta.
- Ví dụ: Trong trận chung kết UCL năm 2019, khi bóng được Moussa Sissoko (Tottenham) dùng tay chơi bóng, VAR đã trao cho Liverpool một quả phạt đền, ảnh hưởng đến quyết định bàn thắng.
- Thẻ đỏ trực tiếp :
- Hãy chú ý đến những hành vi phạm lỗi nghiêm trọng hoặc hành vi bạo lực, chẳng hạn như khi một CB vào bóng nguy hiểm với một AM, chẳng hạn như Mohamed Aboutrika hoặc Luis Diaz.
- Ví dụ: thẻ đỏ của Eric Bailly (Manchester United) trong trận đấu với Villarreal tại UCL 2021 đã được VAR xác nhận.
- Xác định người chơi nhầm :
- Đảm bảo trọng tài không phạt nhầm cầu thủ, chẳng hạn như khi CB hoặc AM bị thổi phạt sai vì phạm lỗi.
Cách thức hoạt động của VAR là gì?
- Công nghệ : VAR sử dụng một số camera góc rộng, camera tốc độ cao và công nghệ vạch vôi để xem lại các tình huống. Công nghệ việt vị bán tự động (SAOT) sẽ được giới thiệu từ mùa giải 2022–23 để giúp phát hiện lỗi việt vị chính xác hơn.
- Quá trình :
- Trọng tài VAR xem xét tình hình từ phòng điều khiển và báo cáo cho trọng tài chính qua tai nghe.
- Trọng tài:
- Hãy làm theo lời khuyên của VAR mà không cần cân nhắc.
- Xem lại tình hình trên màn hình thực địa để đưa ra quyết định cuối cùng (xem lại thực địa).
- Quyết định được công bố qua loa phóng thanh của sân vận động hoặc bảng điện tử.
- Thời gian : VAR thường gây tranh cãi vì nó dừng trận đấu, đặc biệt là trong các tình huống bóng dài.
Ưu, nhược điểm công nghệ VAR trong bóng đá hiện đại
Ưu điểm
Việc sử dụng VAR đã mang lại nhiều thay đổi tích cực trong việc tổ chức và điều hành các trận đấu bóng đá. Cụ thể, được những người theo dõi 33winpro.org tổng hợp:
- Cải thiện độ chính xác của các quyết định của trọng tài: VAR giúp loại bỏ những sai sót không đáng có do lỗi của con người, đặc biệt là trong những tình huống nhạy cảm như bàn thắng gây tranh cãi hay thẻ phạt. Đổi lại, các trận đấu trở nên công bằng hơn và các đội bóng không bị thiệt thòi bởi những sai lầm nhỏ của trọng tài.
- Giảm thiểu tranh cãi và xung đột trong lĩnh vực này: VAR đảm bảo các quyết định được xem xét kỹ lưỡng và giúp các đội ít tranh cãi hơn về lối chơi gây tranh cãi. Điều này giúp duy trì tinh thần thể thao và hạn chế xung đột không cần thiết.
- Tăng uy tín của cuộc thi: Với sự trợ giúp của công nghệ, các trò chơi đang trở nên chuyên nghiệp hơn, thu hút sự chú ý của người hâm mộ quốc tế và ban tổ chức giải đấu, từ đó nâng cao uy tín của môn thể thao này.
- Hỗ trợ trọng tài trong những tình huống khó khăn: VAR cung cấp cho trọng tài thông tin bổ sung để giải quyết các tình huống phức tạp, giảm thiểu khả năng phạm lỗi hoặc bàn thắng hợp lệ bị thủng lưới. Điều này giúp duy trì tính cạnh tranh và chất lượng của giải đấu.
- Nâng cao hình ảnh bóng đá chuyên nghiệp: Khi các quyết định trở nên minh bạch và rõ ràng hơn, hình ảnh của các trận đấu và giải đấu bóng đá toàn cầu cũng trở nên chuyên nghiệp hơn, giảm bớt sự tiêu cực liên quan đến gian lận hoặc các quyết định sai lầm.
Nhược điểm
Mặc dù có nhiều ưu điểm, VAR cũng có nhiều hạn chế cần được giải quyết.
- Thời gian xử lý lâu: Một trong những vấn đề lớn nhất của VAR là mất nhiều thời gian để xem xét các tình huống, làm gián đoạn nhịp độ trận đấu và làm giảm sự phấn khích cũng như kịch tính vốn có của bóng đá. Đôi khi, phải mất vài phút để đưa ra quyết định rõ ràng.
- Gây tranh cãi trong quá trình ra quyết định: Mặc dù có công nghệ tiên tiến, VAR vẫn dựa vào quyết định của trọng tài sau khi xem lại video, điều này đã dẫn đến tranh luận về việc có nên can thiệp hay cách diễn giải đoạn phim.
- Chi phí đầu tư cao: Việc lắp đặt hệ thống VAR sẽ đòi hỏi nguồn tài chính, trang thiết bị và nguồn nhân lực có tay nghề cao, khiến cho không phải giải đấu hay câu lạc bộ nào cũng có thể áp dụng.
- Ảnh hưởng đến cảm xúc của cuộc họp: Quá trình xử lý lâu dài có thể làm giảm tính tự nhiên và cảm xúc của cầu thủ và khán giả, đôi khi làm mất đi sự phấn khích tự nhiên của một trận bóng đá.
- Nguy cơ quá phụ thuộc vào công nghệ: Việc quá phụ thuộc vào VAR có thể làm suy yếu khả năng phán đoán của trọng tài, dẫn đến việc mất niềm tin vào các quyết định trên sân.
VAR là gì? Đây là một hệ thống trọng tài dựa trên video, nhằm mục đích cải thiện độ chính xác và công bằng trong bóng đá hiện đại. Mặc dù mang lại những lợi ích to lớn như tăng độ chính xác, giảm thiểu tranh cãi và nâng cao uy tín của trận đấu, VAR vẫn còn nhiều hạn chế như gây ra sự chậm trễ, chi phí và đôi khi là tranh cãi trong quá trình ra quyết định. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, hy vọng VAR sẽ ngày càng hoàn thiện hơn trong tương lai và góp phần làm cho môn thể thao vua trở nên hấp dẫn, công bằng và chuyên nghiệp hơn.
